Wiele osób uważa, że niemiecka wymowa jest ,,twarda”. Jednak warto pamiętać, że brzmienie języka zależy od poprawnej wymowy poszczególnych słów. Z tego powodu poniżej przedstawiamy ogólne zasady dotyczące niemieckiej wymowy. Zaczynajmy więc!
Niemiecki alfabet
Niemiecki alfabet składa się z 26 liter łacińskich, 3 liter z tzw. umlautami, czyli przegłosami (Ä-ä, Ü-ü, Ö-ö) oraz litery ,,β” (Esszet lub scharfes s).
Długie i krótkie samogłoski
Jednym z problemów, z którym spotykają się Polacy uczący się języka niemieckiego są długie i krótkie samogłoski (a, e, i, o, u). Ich właściwa wymowa ma wpływ na przebieg komunikacji. Żeby lepiej to zrozumieć posłużmy się przykładem zdania, które pojawia się już na samym początku nauki : Ich komme aus Polen – Pochodzę z Polski
Krótkie wymówienie samogłoski ,,o” w słowie Polen doprowadzi do zmiany znaczenia tego słówka na Pollen – pyłki, dlatego w tym przypadku tak ważne jest wydłużenie ,,o”.
Przy rozróżnianiu, czy samogłoskę należy wymawiać długo, czy krótko pomoże nam następująca zasada: Jeżeli po samogłosce (a, e, i, o, u) występuje podwójna spółgłoska (wszystkie inne oprócz: a, e, i, o, u) , wymawiamy ją krótko, np.: bitten, satt, zusammen, das Bett.
Jeżeli po samogłosce mamy do czynienia z pojedynczą spółgłoską, z reguły należy ją wydłużyć, np.: geben, nehmen, haben. Ponadto wszystkie samogłoski podwojone czytamy długo, np.: das Meer, der Tee, der Saal. Pomocą we właściwej wymowie mogą okazać się również słowniki z tzw. transkrypcją fonetyczną. Długą wymowę samogłosek oznacza się tam zwykle za pomocą znaku [ : ].
Wymowa niemieckiego ,,h”
W języku niemieckim mamy do czynienia ze zjawiskiem tzw. niemego ,,h” pojawiającego się w środku lub na końcu wyrazu, którego nie wymawiamy. Warto jednak pamiętać, że spółgłoska ta wydłuża poprzednią samogłoskę, jak np. w przypadku słów: nehmen, sehr, die Uhr. Jeżeli ,,h” występuje na początku słowa, jest wymawiane, np.: die Hose, die Hand, heben.
Dyftongi
W języku niemieckim występują tzw. dyftongi. Są to dwie samogłoski wymawiane jako jedna głoska. Możemy spotkać się z następującymi dyftongami:
– ei, ay, ey – wymawiane jak ,,aj”, np.: zwei, mein, reisen, Bayern
– äu, eu – wymawiane jak ,,oj”, np.: Einkäufe, Deutsch, heute
– au – wymawiane jak ,,ał”, np.: Auge, aus
Umlauty
Kolejnym charakterystycznym zjawiskiem w języku niemieckim są tzw. umlauty, czyli samogłoski z przegłosem. Wymowa umlautów uzależniona jest od tego, z jaką spółgłoską on występuje. Ogólnie można ująć wymowę następująco:
– ö – umlaut powinien być wymówiony pomiędzy samogłoską ,,o” a ,,e”, np.: das Mädchen
– ä – umlaut wymawiamy w sposób zbliżony do polskiego ,,e”, np.: der Bär
– ü – umlaut powinien być wymówiony podobnie do polskiego ,,y”, np.: die Küche
Pozostałe zasady wymowy
Poniżej podajemy inne zasady wymowy:
– β oraz ss – wymawiane jak ,,s”, np.: heiβen, müssen
– qu – wymawiane jak ,,kw”, np.: die Quelle
– ,,v” w wyrazach niemieckiego pochodzenia – wymawiane jak ,,f”, np.: der Vater
– sp – wymawiane jak ,,szp”, np.: sprechen
– st – wymawiane jak ,,szt”, np.: stehen
– sch – wymawiane jak ,,sz”, np.: schreiben
– ,,s” przed lub pomiędzy samogłoskami – wymawiane jak ,,z”, np.: die Sache,der Riese
– ie – wymawiane jak długie ,,i”, np. spielen
– z – wymawiane jak ,,c”, np.: die Zeit
– tsch – wymawiane jak ,,cz”, np.: das Deutsch
– chs – wymawiane jak ,,ks”, np.: sechs, wachsen
– c przed samogłoskami (a, o, u, e) oraz spółgłoskami – wymawiane jak ,,k”, np.: die Creme
– ck – wymawiane jak ,,k”, np.: die Decke
– ph – wymawiane jak ,,f”, np.: das Photo
– rz – wymawiane jak ,,rc”, np.: schwarz
– ig na końcu słowa – wymawiane jak ,,ich”, np.: richtig
– b na końcu słowa – wymawiane jak ,,p”, np.: der Lob
– d na końcu słowa – wymawiane jak ,,t”, np.: der Freund
– g na końcu słowa – wymawiane jak ,,k”, np.: genug
– podwójne litery najczęściej wymawiamy jak pojedynczą, np.: zusammen, die Mutter
– końcówka ,,tion” w wyrazach obcego pochodzenia – wymawiana jak ,,cjon”, np.: die Tradition
– końcówka ,,er” – wymawiana jako litera pomiędzy ,,e” oraz ,,a”, np.: der Lehrer
– zdrobnienia zakończone na ,,chen” – wymawiane jak ,,śien”, np.: das Mädchen
Zapoznanie się z powyższymi zasadami ułatwi każdemu uczącemu się języka niemieckiego nabycie poprawnej wymowy, pozwoli również uniknąć najczęstszych błędów. Oczywiście omówione reguły są jedynie częścią tego zagadnienia. Zachęcamy każdego zainteresowanego językiem niemieckim do dalszego zgłębiania tego tematu oraz kontynuowania nauki.